Vanuit innerlijke kracht: met hart en hoofd bij de jongeren

“Waar het hart van vol is, loopt de mond van over.

Dat zegt Dominique (36) als we aan het eind van het gesprek terugkomen op wat haar drijft. Het typeert haar. Ze praat voluit over haar werk, de jongeren, de dagelijkse dynamiek en vooral over wat ze hoopt achter te laten.

“Ik ben een woonbegeleider in hart en nieren,” zegt ze. “Zorgzaam, empathisch, attent. De jongeren weten wat ze aan me hebben: een stukje rust, discipline en continuïteit. Ik ben een doener. Ik geef mezelf voor 110% en ik ben er drie, vier dagen in de week helemaal voor hen.”

Een lange adem

Al drie jaar werkt Dominique bij Eigen Kracht Jeugd & Gezin. Daarvoor zat ze al in de jeugdzorg, maar het forensische stuk was nieuw. “Dat sprak me juist aan. Hier komen verschillen samen. Jongeren met heel uiteenlopende achtergronden. Sommigen hebben te maken met criminaliteit, anderen komen uit een onveilige thuissituatie. Het vraagt professionaliteit, scherpte. Hoe ga je om met iemand die telkens opnieuw in de fout gaat? Hoe blijf je toch naast hem staan in plaats van ervoor of erachter? Dat leer je hier.”

Ze straalt als ze vertelt over de momenten waarop ze merkt dat haar inzet verschil maakt. “Een jongen die is uitgestroomd kwam me later bedanken: ‘Ik ben blij dat u mijn begeleider bent geweest.’ Als ze iets meenemen wat ik heb gezegd of voorgedaan en dat later toepassen, voel ik trots. Soms is dat groot, soms klein, samen koken of een kamer inrichten. Jongeren kijken meer naar wat je doet dan naar wat je zegt. Je hebt een lange adem nodig, maar uiteindelijk zien ze dat je standvastig bent. Dat je er niet zomaar mee ophoudt.”

De dagelijkse praktijk

De sfeer bij EKJ noemt ze huiselijk. “Het moet voelen als thuis, niet als een instelling. Ja, er zijn regels, maar we zoeken altijd naar wat werkt. Je start de dag met overdracht, kijkt wie afspraken heeft, zet ontbijt neer. Soms samen, soms leren ze het zelf. Je biedt structuur, maar laat ook ruimte. Niet vanuit macht, maar vanuit overleg. Tot ik los kan laten.”

Die huiselijkheid gaat hand in hand met scherpte. “We hebben jongens die mishandeling hebben meegemaakt, anderen met enkelband. Dan moet je alert zijn. Er kan wrijving ontstaan, maar ook groei. Je leert ze verantwoordelijkheid nemen, en je bent constant in gesprek met andere instanties. Het is dynamisch, nooit saai.”

Uitdagingen en lessen

Uitdagend is het soms ook. “Ik herinner me een jongen die me onbeschoft aansprak omdat ik zijn kleding had opgeruimd. Dan blijf ik rustig, geef aan dat hij me ook anders kan aanspreken. Vaak projecteren ze wat er buiten is gebeurd op jou. Dan moet je begrip hebben en toch grenzen stellen.”

Wat ze vooral geleerd heeft bij EKJ, is de kunst van de-escaleren. “Rust uitstralen, herhalen, terugnemen. Je leert dat autoriteit afdwingen niet werkt. Het gaat om luisteren, voelen wat de jongere nodig heeft. Normen en waarden blijven hoog, maar soms moet je verwachtingen bijstellen. En dat is ook goed.”

Belangrijke boodschap voor anderen

Dominique hoopt vooral rust en perspectief door te geven. “Ik zeg vaak: rustig. Ff rustig worden. Blijf positief, denk oplossingsgericht. Ik laat zien dat er altijd meer wegen zijn. Jongeren verliezen dat inzicht vaak. Hier willen we ze dat weer teruggeven, in kleine dingen. In de veiligheid van de groep.”

Voor de organisatie zelf ziet ze ook kansen. “Ik hoop op meer samenwerking met alle betrokken partijen. Een maandelijkse bijeenkomst met gemeente, politie, reclassering, misschien zelfs gastsprekers voor de jongeren. Zodat ze ook hun eigen stem laten horen en inspiratie opdoen.”

Wat ze anderen wil laten begrijpen

Aan rechters, ouders en hulpverleners geeft ze mee: “Deze jongeren verdienen een kans. Ja, ze maken fouten, soms strafbaar, soms uit trauma. Maar ze zijn meer dan hun verleden. Ze willen gezien en gehoord worden. Het is aan ons als professionals om dat platform te bieden.”

Ze glimlacht even en herhaalt haar motto:

“Waar het hart van vol is, loopt de mond van over. Soms is dat frustratie, soms geluk, soms verdriet. Alles mag er zijn. Als je luistert vanuit gevoel en niet alleen vanuit regels, dan voel je wat een jongere echt nodig heeft.”